Oto treść interpelacji:
do ministra rolnictwa i rozwoju wsi
w sprawie problemów dobrostanowych na fermach lisów
Zgodnie z art. 6 ust. 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt zabrania się znęcania nad zwierzętami. Przywoływana ustawa w art. 6 ust. 2 definiuje znęcanie się nad zwierzętami jako zadawanie albo świadome dopuszczanie do zadawania bólu lub cierpień, a w szczególności wskazuje m.in na „utrzymywanie zwierząt w niewłaściwych warunkach bytowania, w tym utrzymywanie ich w stanie rażącego zaniedbania lub niechlujstwa, bądź w pomieszczeniach albo klatkach uniemożliwiających im zachowanie naturalnej pozycji ”.
Na podstawie zacytowanego punktu 10 z wskazanego ustępu za znęcanie możemy uznać:
– działania lub zaniechania człowieka prowadzące w sposób oczywisty do zmian patologicznych w organizmie zwierzęcia (somatycznych lub psychicznych);
– utrzymywanie zwierzęcia w niewłaściwym pomieszczeniu i nadmiernej ciasnocie;
– niezapewnienie zwierzęciu możliwej egzystencji, zgodnie z potrzebami danego gatunku, rasy, płci i wieku
Przywołane przepisy w przypadku zwierząt hodowlanych wymagają dodatkowo przypomnienia art.12, który mówi, że warunki chowu lub hodowli zwierząt nie mogą powodować urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień. Natomiast p.7 Załącznika do Dyrektywy Rady 98/58/WE z 20 czerwca 1998 dotycząca ochrony zwierząt hodowlanych dla celów rolniczych mówi: „Swoboda ruchu zwierzęcia z uwzględnieniem gatunków i zgodnie z doświadczeniem i wiedzą naukową nie może być ograniczana w sposób powodujący niekonieczne cierpienia lub obrażenie. Jeśli dane zwierzę jest systematycznie pętane lub zamykane, konieczne jest pozostawienie mu przestrzeni właściwej jego potrzebom fizjologicznym i etologicznym zgodnie z doświadczeniem i wiedzą naukową ”.
Raport Komisji Europejskiej „The Welfare of Animals Kept for Fur Production”[1] z 2001 roku wskazuje bardzo konkretne problemy dobrostanu lisów: strachliwość, zabijanie potomstwa, stereotypia, gryzienie ogona. Według raportu typowa klatka dla lisa nie spełnia potrzeb gatunkowych lisów: narzuca monotonię otoczenia, nie daje możliwości ruchu fizycznego, nie umożliwia kopania (jedna z podstawowych potrzeb gatunkowych). W podsumowaniu Raport wskazuje potrzebę dalszych badań, dopasowywania regulacji prawnych do wyników tychże badań oraz poprawy wiedzy hodowców w temacie dobrostanu zwierząt hodowlanych.
Skalę braków na płaszczyźnie dobrostanu zwierząt hodowanych na futra, w odniesieniu do problemów wskazanych w akapitach powyższych, w Polsce ukazuje raport „Cena Futra”[2] przygotowany przez niezależną organizację pozarządową Stowarzyszenie Otwarte Klatki. Raport na przykładzie 52 ferm zwierząt futerkowych, w większości lisich, uwidocznił powszechność wielu problemów dobrostanowych na takich fermach, m.in. zachowania stereotypowe, obrażenia zwierząt i zjawisko kanibalizmu.
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie minimalnych warunków utrzymywania poszczególnych gatunków zwierząt gospodarskich określa rażąco małą minimalną przestrzeń klatkową dla lisów, np. w klatce o powierzchni 2m2 mogą być przetrzymywane aż cztery dorosłe lisy. Klatki dla lisów nie mają twardego podłoża. Podłoże klatki jest zawsze zbudowane z metalowej kraty, aby odchody mogły spadać na glebę, jednak ma to fatalne skutki dla samych zwierząt.
Konfrontując przywołane rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z przedstawionym dotychczas przepisami oraz raportami można uzyskać, że warunki hodowli lisów określone przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi nie spełniają wymagań Ustawy o Ochronie Zwierząt i Dyrektywy 98/58/WE.
W związku z powyższymi faktami oraz powstałą w ich wyniku hipotezą proszę o odpowiedź na następujące pytania:
– jaka jest według Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi skala problemów dobrostanowych na fermach lisów w Polsce? Jakie podejmowane są działania, aby zmniejszyć ich skalę?
– wiele doniesień, raport „Cena Futra” i inne podobne, wskazuje na powszechność zachowań stereotypowych na fermach lisów, kanibalizmu, agresji między lisami, obrażeń i urazów spowodowanych przebywaniem w klatce. Jeśli zjawiska te są powszechne i regularne, to czy nie powinniśmy wysnuć wniosku, że warunki określone w rozporządzeniu nie spełniają potrzeb gatunkowych tych zwierząt (co nakazuje Ustawa o Ochronie Zwierząt i Dyrektyw 98/58/WE)? Jeśli zjawiska te są powszechne i regularne, to czy nie oznacza to, że rozporządzenie ministerialne w swej treści dopuszcza warunki chowu i hodowli lisów, które z zasady łamią przepisy Ustawy o Ochronie Zwierząt?– w jaki sposób Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi określiło minimalne wymiary klatki dla lisów? Jakie potrzeby gatunkowe lisów zostały wzięte pod uwagę? Jakie badania etologii lisów zostały wzięte pod uwagę przy tych ustaleniach?
– Jeśli problemy dobrostanowe lisów na fermach są powszechne i regularne, to czy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi analizuje możliwość zakazu hodowania lisów na futro w Polsce? Jakie stoją ku temu przeszkody? Zaznaczmy, że hodowla lisów nie ma w Polsce znaczenia ekonomicznego. Jest to ok. 300-400 ferm, gdzie hoduje się łącznie ok 300 tysięcy lisów. Na większości z tych ferm nie pracuje nikt poza samym hodowcą i jego rodziną. Dając właścicielom ferm odpowiedni okres przejściowy, zakaz ten mógłby wejść w życie nie godząc mocno w niczyje interesy.– czy zgodnie z Raportem Komisji Europejskiej Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi aktualizuje wiedzę na temat dobrostanu lisów i planuje zmianę warunków określonych w Rozporządzeniu, zgodnie z ewentualnymi nowymi danymi naukowymi?
– czy Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi określając minimalne warunki utrzymywania lisów konsultowało zagadnienia dobrostanu lisów z podmiotami, które nie są bezpośrednio związane z branżą hodowli futrzarskiej?
Przywołane raporty dostępne są pod wskazanymi adresami:
[1] http://ec.europa.eu/food/animal/welfare/international/out67_en.pdf
[2] https://panel-otwarteklatki.ok.k8s.dance/raport-cena-futra/