Wielokrotnie informowaliśmy o sprzeciwach i protestach mieszkańców miejscowości, w których planowana jest budowa fermy. Na naszej skrzynce ([email protected]) pojawia się coraz więcej pytań o to, co zrobić, gdy pod oknem, za płotem czy w sąsiedniej wsi rozpoczęto budowę. Większość pytań, jakie do nas trafia, dotyczy ferm futrzarskich, jednak wychodząc naprzeciw wszystkim prośbom, w cyklu “Protestuj!” opiszemy, krok po kroku, co zrobić, aby nie dopuścić do budowy fermy. Piszcie do nas, jeśli tylko dowiecie się o planowej inwestycji – razem jesteśmy w stanie działać sprawniej.
Pierwszą i chyba najważniejszą kwestią jest to, że jeśli dowiesz się o budującej się fermie, masz prawo się sprzeciwić. I, co pokazuje kilka przykładów z Polski, masz szansę wygrać!
Jednym z pierwszych kroków, jakie należy podjąć jest złożenie wniosku o uznanie za stronę w postępowaniu administracyjnym do urzędu gminy. Po co? Jako strona możemy występować w sprawie z żądaniem do organu administracji publicznej o wszczęcie postępowania oraz dopuszczenie do udziału w postępowaniu. Dzięki temu możemy na bieżąco kontrolować wnioski i zgody, jakie inwestor „naszej” fermy składa w urzędzie. Pozwala to na kontrolę, szukanie uchybień, błędów – tutaj przydać się mogą osoby z zacięciem śledczym i detektywistycznym.
Jak stać się stroną? Według Kodeksu Postępowania Administracyjnego:
„Stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek” (art. 28 KPA) oraz „Stronami mogą być osoby fizyczne i osoby prawne, a gdy chodzi o państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne i organizacje społeczne – również jednostki nieposiadające osobowości prawnej” (art. 29 KPA).
W praktyce w różny sposób interpretowany jest „interes” potencjalnych stron. W Prawie Budowlanym (art 28 2) „stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu”. Często, ze względu na możliwe duże oddziaływanie ferm przemysłowych, za stronę powinny zostać uznane osoby posiadające działki graniczące z działką, na której ma powstać inwestycja. W praktyce jednak nie zawsze się tak dzieje. Wtedy możemy napisać wniosek o uznanie za stronę w danym procesie administracyjnym.
Stroną może być również organizacja społeczna (na wniosek do urzędu), jeśli „jest to uzasadnione celami statutowymi tej organizacji i gdy przemawia za tym interes społeczny”. (art. 31 KPA).
Taką organizacją społeczną może być stowarzyszenie zwykłe (co najmniej troje członków) lub rejestrowane (co najmniej piętnaście osób). O tym, czym się różnią i jak założyć taką organizację można przeczytać na przykład tutaj.
Organ (najczęściej urząd gminy) jest zobowiązany do dokonywania doręczeń stronie, tzn. zawiadamiania jej o decyzjach i innych dokonywanych przez niego czynnościach. Jeżeli informacje pojawiają się również w formie obwieszczenia (rozplakatowanie, wywieszenie w urzędzie gminy i innych miejscach użyteczności publicznej, ogłoszenie w prasie, w BIP), to zawiadomienie lub doręczenie uważa się za dokonane po upływie 14 dni od dnia publicznego ogłoszenia . Ten zapis dotyczy m.in. postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach. W tym przypadku informacja musi być umieszczona w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP). Jeśli dowiesz się o planowanej inwestycji to właśnie BIP twojej gminy jest jednym z pierwszych miejsc, w którym możesz szukać dodatkowych informacji o inwestycji.
W najbliższym czasie napiszemy między innymi: o dalszych uprawnieniach strony, o tym jak mieszkańcy radzili sobie z niechcianymi fermami oraz o tym, do jakich instytucji i organów państwa możemy zgłosić się po pomoc.
Masz prawo protestować!
Marta
06.12.2013