Odpowiedź na oświadczenie Ferm Drobiu Woźniak Sp. z o.o. “Fermy Woźniak: lider musi działać odpowiedzialnie”

W związku z ukazaniem się 24.10.2023 komunikatu Ferm Drobiu Woźniak Sp. z o.o. “Fermy Woźniak: lider musi działać odpowiedzialnie“, odnoszącego się do kontrowersji wokół dobrostanu zwierząt na fermach tej firmy oraz krytyki publicznej dotyczącej warunków hodowli, pragniemy przedstawić nasze stanowisko w tej sprawie. Zauważamy pewne niespójności w komunikacji przedstawionej przez Grupę Woźniak. Poniżej odpowiedź na niektóre z głównych punktów poruszonych w oficjalnym oświadczeniu firmy.

Fermy Woźniak wspominają w oświadczeniu o autorskim systemie EGGiDA, który ma zapewniać większą jakość produkowanych jaj. Skupienie się wyłącznie na kwestiach jakości i bezpieczeństwa jaj, zamiast na dobrostanie zwierząt, może odwracać uwagę od kluczowego problemu i prowadzić do błędnych wniosków.

Chociaż firma podjęła kroki w kierunku rozwoju alternatywnych systemów hodowlanych, argumentacja przedstawiona przez prezesa Adama Woźniaka sugeruje, że dążenia do poprawy dobrostanu zwierząt są podyktowane jedynie emocjami. Chcielibyśmy podkreślić, że w petycji skierowanej do Grupy Woźniak nie oczekujemy gwałtownych zmian, ale konkretnej deklaracji z racjonalnie wyznaczonym terminem. Na Fermach Drobiu Woźniak, jako największym producencie jaj w Polsce i w Unii Europejskiej, spoczywa ogromna odpowiedzialność wobec konsumentów. Klienci oczekują nie tylko wysokiej jakości produktów, ale także transparentności. Dotychczasowe działania w kierunku rezygnacji z hodowli klatkowej są ważne z perspektywy ochrony zwierząt i stanowią istotny krok w kierunku spełnienia oczekiwań konsumentów. Zakończenie produkcji w systemie klatkowym wydaje się być naturalnym kierunkiem, który powinien być odzwierciedlony w oficjalnej deklaracji wraz z planem wycofania klatek z produkcji.

Rozumiemy opinię, że konsumenci powinni mieć “świadomy oraz wolny wybór”. Jednak konsumenci nie zawsze są informowani o warunkach, w jakich są hodowane kury nioski. Znaczna część jaj klatkowych jest przetwarzana na proszek jajeczny, masę jajową itp. Na produktach, w których składzie są jajka, nie ma oznaczeń typów chowu. Konsumenci nie mogą więc podejmować “świadomego oraz wolnego wyboru”.

Fermy Drobiu Woźniak określają siebie jako odpowiedzialną społecznie firmę, która dba o dobrostan zwierząt. W raporcie zrównoważonego rozwoju Grupy Woźniak możemy przeczytać, że “W Grupie Woźniak każda kura, zarówna ta „w klatce”, czy na ściółce, żyje z poszanowaniem jej dobrostanu […]”. Jednak nasze śledztwo przeprowadzone na Fermie Drobiu Woźniak w Wiosce pokazało, że dobrostan kur niosek w chowie klatkowym zawsze będzie zbyt niski.

Fermy Woźniak odnoszą się do badań Eurobarometru mówiących, że Polacy nie są gotowi płacić więcej za produkty z alternatywnych systemów rolniczych. Należy jednak zauważyć, że pytanie tak zadane obejmowało szeroki zakres produktów odzwierzęcych. W kontraście do tego, wyniki badań przeprowadzonych przez Biostat w 2022 roku skupiają się wyłącznie na produktach jajecznych. Wskazują one, że aż 75,2% Polek i Polaków byłoby gotowych zapłacić wyższą cenę za jajka lub produkty z nimi w składzie, które pochodzą z ferm zapewniających kurom lepsze warunki, takich jak hodowla ściółkowa, wolnowybiegowa czy ekologiczna. Co więcej, warto podkreślić, że aż 70% produkcji Ferm Woźniak kierowana jest na rynek zagraniczny, gdzie, zgodnie z danymi Eurobarometru, sześciu na dziesięciu Europejczyków jest gotowych zapłacić więcej za produkty z systemów bardziej przyjaznych dla zwierząt.

Ponadto w czasie nieco dłuższym niż miesiąc więcej niż 36 tysięcy osób poparło petycję wzywającą Grupę Woźniak do rezygnacji z chowu klatkowego. Pod petycją podpisały się osoby z wielu krajów.

W swoim oświadczeniu firma wspomina Europejską Inicjatywę “End the Cage Age” dotyczącą zakazu hodowli klatkowej w UE. Należy podkreślić, że zdobyła ona rekordowe poparcie wśród inicjatyw dotyczących praw zwierząt. Nieprzypadkowo inicjatywa zgromadziła 1,4 miliona podpisów w rok. To nie tylko spełnienie wymogu, ale przewyższenie go o 40%. Można śmiało przypuszczać, że gdyby próg wymaganych podpisów był wyższy, liczba zebranych podpisów również by wzrosła.

Jeśli chodzi o kwestie ekologiczne poruszone przez Fermy Woźniak, zgadzamy się, że w dyskusji o chowie kur niosek warto uwzględniać argumenty środowiskowe, ale trzeba również patrzeć na całość. Warto podkreślić, że na ogólny wpływ na środowisko składa się większa liczba czynników niż jedynie ślad ziemny. Istotne są również sposoby pozyskiwania paszy, rodzaj paszy, skala i koncentracja odpadów czy zużycie energii [Transitioning Towards Cage-Free Farming In The EU, Institute for European Environmental Policy, 2020]. Alternatywne systemy hodowlane mogą być bardziej zrównoważone środowiskowo niż klatkowe.

Na zakończenie, chociaż obecne systemy klatkowe wciąż są zatwierdzone przez Komisję Europejską, nie można zapomnieć o zaleceniu Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności, które jest jednoznaczne – ptaki bezwzględnie powinny być utrzymywane w systemach bezklatkowych, aby zapewnić kurom odpowiedni poziom dobrostanu. Na wydanie takiej opinii naukowej na temat utrzymywania kur w systemach klatkowych miały wpływ zidentyfikowane liczne problemy dobrostanowe kur w klatkach takie jak niemożność wykonywania zachowań eksploracyjnych, niemożność żerowania, ograniczenia ruchu i niemożność wykonywania zachowań komfortowych (np. kąpieli piaskowych).

Liczymy na to, że w najbliższym czasie firma uwzględni głos ponad 36 tysięcy osób, które podpisały się do tej pory pod petycją do Grupy Woźniak. Wszyscy oni oczekują konkretnych działań oraz otwartego dialogu w tej ważnej kwestii. Nasze stowarzyszenie wciąż podtrzymuje zaproszenie na spotkanie celem omówienia dalszych kroków.