Światowy Dzień Słonia – wolność zamiast cyrków

Słonie są bardzo inteligentnymi zwierzętami, zdolnymi do empatii. Kiedy jeden ze słoni okazuje cierpienie, bądź stres, reszta stada przejmuje jego zachowanie. Jest to typowa reakcja dla mocno empatycznych zwierząt. Potrafią one również pocieszać swoich zestresowanych towarzyszy, poprzez kontakt fizyczny oraz dźwięki. Wśród słoni panują również mocne więzi rodzinne. Co ciekawe jako jedyne z 8 gatunków żyjących na Ziemi (wśród nich m.in. ludzie, goryle, delfiny i sroki) słonie potrafią rozpoznać swoje odbicie w lustrze. U dzieci zdolność rozpoznawania samych siebie pojawia się zwykle około osiemnastego miesiąca życia.

Zwierzęta te opłakują swoich zmarłych, znane są z tego, że przeżywają żałobę po zmarłych równie mocno, co ludzie. Czuwają przy ciele, pilnują go i dopiero po dłuższym czasie odchodzą w swoją stronę. Niektórzy obserwatorzy twierdzą, że widzieli nawet słonie odwiedzające od czasu do czasu cmentarzyska swoich zmarłych krewnych, podobnie jak ludzie odwiedzają groby swoich bliskich.

Słonie naturalnie występują głównie na terenach Afryki. Zamieszkują bezleśne tereny, porośnięte wysoką trawą. Niestety, można je również spotkać w niewoli – np. w cyrkach, gdzie nie mają możliwości spełniania swoich naturalnych potrzeb.

– Tresura zwierząt zajmuje bardzo dużo czasu, pożądane zachowania są egzekwowane przemocą, zwierzętom stale towarzyszy strach i stres powodowany m.in. przez ciasnotę w jakiej przebywają – mówi Maja Laura Jaryczewska, koordynatorka kampanii “Cyrk bez zwierząt” ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki – Słoń już w bardzo młodym wieku zabierany jest siłą od matki, uczony stania w nieruchomej pozycji przez wiele godzin ze spętanymi nogami, za ruch czeka go kara. Całe ich życie to okrutna praca, by sprostać wymaganiom, które nie są zgodne z ich naturalnymi potrzebami i aby przez kilkanaście minut występu bawić, nieraz niczego nieświadomą widownię – dodaje Jaryczewska.

Stres zwierząt potęgują liczne podróże i zamknięcie w ciasnych klatkach, które oprócz konsekwencji fizycznych odbijają się też na psychice zwierząt – bardzo często można u nich zaobserwować apatię czy stereotypię, czyli bezsensowne powtarzanie tych samych ruchów.

Komitet Psychologii Polskiej Akademii Nauk podkreśla, że „spektakle cyrkowe z udziałem zwierząt są pozbawione walorów edukacyjnych, a także potencjalnie szkodliwe dla procesu wychowania młodych ludzi”. Niektóre państwa wprowadziły całkowity zakaz wykorzystywania zwierząt w cyrkach, np. Grecja, Holandia, Bułgaria, podczas gdy w innych krajach zakaz dotyczy poszczególnych gatunków zwierząt. W Polsce wiele dużych miast nie wpuszcza już cyrków z tresowanymi zwierzętami a jest to m.in. Słupsk, Płock, Wrocław czy Warszawa, jednak wciąż nie ma ogólnego zakazu, który obejmowałby cały kraj.

Cyrki nie są w stanie stworzyć odpowiednich warunków zwierzętom, aby te odczuwały chociaż minimalny komfort. W Światowy Dzień Słonia aktywiści Otwartych Klatek zachęcają do sprzeciwienia się okrutnemu traktowaniu słoni i innych dzikich zwierząt, podpisując petycję dostępną pod tym linkiem.