Działające od początku lat 90. Cyrk Korona i Cyrk Zalewski to jedne z najpopularniejszych i największych cyrków w Polsce. Każdego roku odwiedzają setki miast w kraju i w Europie. Cyrk Korona dysponuje dodatkowo dwoma stałymi amfiteatrami, mogącymi pomieścić ok. 1000 osób. Cyrki posiadają na stałe takie zwierzęta jak: lamy, kozy, wielbłądy, konie, kucyki, gęsi. Wielu z nas z pewnością odwiedziło jeden z nich w dzieciństwie lub zabrało tam swoje dzieci. 

Wykorzystywanie zwierząt, tak hodowlanych jak i dzikich, niewątpliwie budzi kontrowersje. Martwią się nie tylko obrońcy zwierząt, ale i pozostała część społeczeństwa, która od widowiska cyrkowego oczekuje czegoś więcej niż tylko galopujących wokół areny koni. Ilość protestów przeciwko występom grup cyrkowych świadczy o rosnącej świadomości widowni o kulisach rzeczywistości zwierząt cyrkowych na całym świecie. 

Jeśli kiedykolwiek zastanawialiście się, jak wygląda cyrk bez zwierząt, w tym poście znajdziecie na to odpowiedź.

Festiwal Sztuki Ulicznej

BuskerBus to odbywający się co roku w kilku miastach w Polsce festiwal sztuki ulicznej, którego celem jest popularyzowanie ulicznego teatru i nowej sztuki cyrkowej.  BuskerBus 2020 odbędzie się w sierpniu w Krotoszynie, Zielonej Górze i Wrocławiu. Kilkudziesięciu artystów zaprezentuje swoje umiejętności w wielu dziedzinach, m.in. akrobatyce, tańcu, żonglerce. Nie zabraknie także klaunów i szczudlarzy. W żadnej części pokazów nie są wykorzystywane zwierzęta. Festiwal to świetna okazja do bliskiego obcowania ze sztuką, ponieważ artyści występują dla wszystkich za darmo na ulicach miast, więc cała infrastruktura, pogoda, cienie, przypadkowi przechodnie stają się częścią spektaklu. Jest to z pewnością magiczne wydarzenie, które pozwala widzom podziwiać możliwości ludzkiego ciała oraz pobudza ich wyobraźnie. Podobne festiwale mają miejsce w innych miastach, np. łódzki Międzynarodowy Festiwal Sztuki Ulicznej TrotuArt czy warszawski Festiwal Sztuka Ulicy.

Cirque du Soleil

Mimo, że w spektaklach Cyrku Słońca nie są wykorzystywane zwierzęta jest to największy producent sztuki cyrkowej na świecie. Dewizą, która towarzyszy grupie artystów oraz osobom odpowiedzialnym za przygotowanie całego widowiska, jest przekraczanie granic wyobraźni by stale zadziwiać swoją widownię. Gra świateł, muzyka, śpiew, niesamowite stroje, scenografia – to wszystko stanowi o niezwykłości przedstawienia. Kanadyjski cyrk podróżuje po całym świecie. 

Żródło zdjęcia: oficjalna strona cyrku https://tiny.pl/tvhcv

Cirkus Smirkus

Cirkus Smirkus  z Greensboro w stanie Vermont to nie tylko grupa cyrkowa, lecz także organizacja edukacyjna promująca wśród dzieci i młodzieży umiejętności, kulturę i tradycje dawnych cyrków podróżnych, jak czytamy na stronie głównej grupy. Cyrk został uhonorowany wieloma nagrodami. W Smirkusie młodzież może rozwijać kreatywność  oraz możliwości swojego ciała. Przeciwnie do tradycyjnych cyrków, nie ma w nim miejsca na wykorzystywanie zwierząt.

Circus Vargas

Ta kalifornijska grupa jest ważna ze względu na decyzję, jaka została podjęta w 2010 roku. Wtedy właśnie cyrk zaprzestał wykorzystywać zwierzęta w pokazach! Od 10 lat promuje sztukę wolną od występów zwierząt. Jest jednym z największych cyrków wykorzystujących tradycyjny namiot do organizowania swoich przedstawień.

Cyrk Roncalli

Kolejnym z cyrków, gdzie nie zobaczymy sztuczek pudli czy tresowanych tygrysów, jest berlińska grupa Roncalli. Cyrk wzbudził międzynarodowe zainteresowanie wprowadzając do swych pokazów hologramy zamiast żywych zwierząt. Władze cyrku sukcesywnie przestawały wykorzystywać zwierzęta na arenie od lat 90., by w roku 2017 zrezygnować z nich kompletnie. Hologramowe zwierzęta  wywierają ogromne wrażenie na widowni i nadają przedstawieniom cyrku Roncalli niepowtarzalny charakter oraz wyróżniają je na tle konkurencji.

Źródło zdjęcia: https://tiny.pl/tvhdm

Wymienione powyżej grupy należą do gatunku sztuki cyrkowej rozwijającej się od końca 20. wieku, zwanego nouveau cirque, czyli Nowy Cyrk. Współczesny cyrk stawia na ogólny estetyczny wydźwięk spektaklu, opowiadanie historii, przedstawienia postaci, wykorzystuje efekty świetlne i muzyczne, które nie są jedynie dodatkiem, a ważną częścią wydarzenia. Dba o kostiumy, które również opowiadają historię w danym przedstawieniu, nie wykorzystują zwierząt, bądź dążą do niewykorzystywania ich. Dzięki połączeniu tradycji sztuki cyrkowej (np. akrobatyka, teatr) oraz nowoczesnej technologii widz otrzymuje całkiem  nowe doświadczenie. 

Mogłoby się wydawać, że cyrk bez zwierząt przestaje być magiczny, przestaje robić wrażenie. Myślę, że przytoczone przykłady pokazują dobitnie, że jest wręcz odwrotnie. Artyści dzięki temu rozwijają swoją kreatywność i tworzą dla nas, widzów, coraz to bardziej niezwykłe spektakle, mają fanów na całym świecie, a także otrzymują, prestiżowe w tej branży, nagrody, a sama sztuka cyrkowa jest wyniesiona na kolejny, wyższy poziom.  

Autor: Marta Kwiatkowska

Źródła:
buskerbus.com, pl.wikipedia.org/wiki/Buskerbus, viva.org.pl/2014/12/08/4-najpopularniejsze-cyrki-bez-zwierzat/, pl.wikipedia.org/wiki/Cirque_du_Soleil, cirquedusoleil.com, smirkus.org, antyradio.pl/News/Niemiecki-cyrk-wykorzystuje-na-arenie-hologramy-zamiast-zywych-zwierzat-Efekt-jest-spektakularny-32402, en.wikipedia.org/wiki/Contemporary_circus