Prezentujemy raport będący wynikiem analiz postępowań dotyczących przestępstw wobec zwierząt zarejestrowanych w latach 2017-2019.
Zestawienie stworzone przez naszą organizację inspirowane było raportem „Jak Polacy znęcają się nad zwierzętami?” powstałym dzięki pracy stowarzyszenia Ekostraż i fundacji Czarna Owca Pana Kota, który obejmował lata 2012-2014. Niezwykle ważne jest stałe monitorowanie przestrzegania oraz stosowania przepisów i procedur prawnych, które mają chronić zwierzęta. Dlatego zdecydowaliśmy się kontynuować raportowanie postępowań z kolejnych lat. Wyniki zostały oparte na informacjach, które uzyskaliśmy od prokuratur i sądów w ramach wystąpienia z wnioskiem o dostęp do informacji publicznej. W raporcie umieszczone zostały również porównania poszczególnych kryteriów w stosunku do lat 2012-2014.
Najważniejsze statystyki w prokuraturach
Z uzyskanych przez nas danych wynika, że latach 2017-2019 w prokuraturach zarejestrowano 4748 spraw dotyczących przestępstw wobec zwierząt. Aż 46% spraw zakończyło się umorzeniem dochodzenia. Prawie 36% umorzeń wynikało z ustalenia, że czynu nie popełniono lub braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełniania czynu. 40% procent decyzji o umorzeniu spowodowane było faktem, że dany czyn nie zawierał znamion czynu zabronionego. 23% umorzeń stanowił brak podstaw do wniesienia aktu oskarżenia.
Z kolei 29% ogółu spraw zakończyło się odmową wszczęcia dochodzenia. Odmowy wszczęcia postępowania motywowane były w 46% procentach ustaleniem, że czynu nie popełniono, lub brakiem danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia go. Niemal 53% wszystkich odmów wszczęcia dochodzenia umotywowano uznaniem, że czyn nie zawiera znamion czynu zabronionego. W jednostkowych sprawach odmowa spowodowana była niską społeczną szkodliwością czynu.
Niespełna 19% postępowań toczonych w prokuraturach zakończyło się wniesieniem do sądu aktu oskarżenia. Ponadto, 5.58% spraw zostało zakończonych w inny sposób (np. Poprzez zawieszenie postępowania, połączenie spraw, przekazanie innej jednostce)
Najważniejsze statystyki w sądach
W sądach zarejestrowano 2220 spraw dotyczących przestępstw z ustawy o ochronie zwierząt. Ze względu na braki formalne w uzyskanych informacjach procenty liczone były od 2072 spraw.
Istotną informacją jest to, że 82% wszystkich spraw toczących się w sądach zakończyło się wymierzeniem kary, jakimi były:
- w 37,6% – pozbawienie wolności (tylko 13.7% to kary pozbawienia wolności bez zawieszenia wykonania),
- w 27,5% – ograniczenie wolności,
- w 35% – grzywna.
Raport można przeczytać tutaj: https://www.otwarteklatki.pl/publikacje/rzecznik/raport-postepowania-2017-2019
Jaki jest stan prawnej ochrony zwierząt?
Stosowanie procedur dotyczących ochrony zwierząt wymaga znacznej poprawy. Z całą pewnością należy dążyć do tego, aby jak najmniej wniosków o wszczęcie postępowania karnego kończyło się odmowami lub umorzeniami bez przeprowadzenia rzetelnego dochodzenia.
Na etapie postępowania sądowego każdy przypadek powinien zostać rozpatrzony szczegółowo. Należy też wykorzystywać dostępne kary i środki karne w całym zakresie. Aktualnie wymierzane kary nie realizują prewencyjnej funkcji prawa karnego. Potencjalni sprawcy powinni mieć świadomość nieuchronności kary. Niestety, obecnie ciężko jest wykryć i udowodnić przestępstwo wobec zwierzęcia, przez co większość sprawców uniknie kary.
Uważamy, że odpowiedzią na te problemy może być powołanie Rzecznika Ochrony Zwierząt – niezależnego, państwowego organu, którego zadaniem byłoby stanie na straży przestrzegania dobrostanu zwierząt. Rzecznik przede wszystkim mógłby brać udział w postępowaniach sądowych na prawach przysługujących prokuratorowi lub oskarżycielowi posiłkowemu. W określonych przypadkach mógłby również wszczynać postępowania. Rzecznik Ochrony Zwierząt posiadałby kompetencję do przeprowadzania kontroli wobec podmiotów utrzymujących zwierzęta w celach zarobkowych. Jego zadaniem byłoby również prowadzenie działalności edukacyjnej w obszarze promowania pozytywnych postaw wobec zwierząt.
Podpisz petycje i daj znać politykom, że systemowe zmiany są niezbędne dla minimalizowania cierpienia zwierząt!