Dotychczas na szczeblu Unii Europejskiej nie ma stanowiska, które uwzględniałoby w swojej nazwie dobrostan zwierząt. W związku z tym organizacje prozwierzęce z całej Europy – w tym Otwarte Klatki – łączą siły, by zwrócić uwagę UE na problem i podkreślić potrzebę zmiany nazwy komisarza/komisarki do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności.
Uwzględnienie dobrostanu zwierząt w nazwie stanowiska odpowiedniego komisarza Unii Europejskiej przyczyni się do podejmowania odpowiednich działań zawsze, gdy przepisy unijne będą miały wpływ na zwierzęta. Komisarz ten zostanie też wezwany do przyjęcia proaktywnej i postępowej postawy wobec ochrony prawnej zwierząt w imieniu całej Komisji Europejskiej. Aktualnie za dobrostan zwierząt w UE odpowiedzialna jest komisarz do spraw zdrowia i bezpieczeństwa żywności, Stella Kyriakides. Niestety jednak kompetencja ta nie jest uwzględniona w nazwie stanowiska.
To, co wydaje się być małym problemem, w rzeczywistości podkreśla ograniczone zaangażowanie instytucji europejskich, a nawet odpowiedniej dyrekcji generalnej w sprawy ochrony zwierząt. Mimo, że obywatele Unii Europejskiej chcą wyższego jej poziomu, interesy gospodarcze zbyt często biorą górę nad ich opinią. Nie skutkują również wielokrotne wezwania Parlamentu Europejskiego do zmian legislacyjnych.
Europejskie organizacje proponują rozwiązanie
By podkreślić wagę tego tematu i zwiększenie odpowiedzialności na stanowisku komisarza, organizacje proponują zmianę tytułu komisarza na „Komisarz UE ds. zdrowia, bezpieczeństwa żywności i dobrostanu zwierząt”. Zmiana ta podkreśliłaby znaczenie tej kompetencji i zwiększyłaby poziom odpowiedzialności w tak ważnej kwestii.
Kampania została zainicjowana 15 marca 2021 przez belgijską organizację GAIA. To właśnie Belgia 20 lat temu rozpoczęła z sukcesem proces przekazywania kompetencji dotyczących dobrostanu zwierząt z Ministerstwa Rolnictwa do Ministerstwa Zdrowia. Zależało im też na promowaniu takiego podejścia w innych krajach Unii Europejskiej.
W związku z tym, że kampania ma dwa cele, a jednym z nich jest uświadamianie i edukacja obywateli UE, każdy może się w nią włączyć. Wystarczy podpisać na stronie www.euforanimals.eu petycję skierowaną do kilku instytucji europejskich.
Drugim celem kampanii jest szeroka akceptacja wniosku (zwłaszcza w Parlamencie i Radzie Unii Europejskiej) oraz współpraca z europosłami, To ta ostatnia jest kluczową częścią kampanii. Wszyscy posłowie PE zostali poinformowani o akcji w dniu jej zainicjowania.
Odpowiedzialność za dobrostan zwierząt na szczeblu lokalnym
Kampania toruje drogę do zmian w poszczególnych państwach, także w Polsce. W obliczu zagrożeń zdrowotnych takich jak Covid-19 i epidemie chorób widzimy, że zdrowie zwierząt ma ogromny związek ze zdrowiem ludzi i dlatego sensowne jest przerzucenie odpowiedzialności z ministerstwa rolnictwa do ministerstwa zdrowia. W resorcie rolnictwa przeważają lobbyści, którzy wspierają producentów i hodowców i nie można na nich liczyć w sprawie poprawy dobrostanu zwierząt z powodu konfliktu interesów.
Podsumowując, na szczeblu krajowym widzimy dwa cele:
- by odpowiedzialność za dobrostan zwierząt została przypisana do innego ministerstwa niż ministerstwo rolnictwa;
- by dobrostan zwierząt został włączony do nazwy odpowiedniego ministerstwa i stanowiska pracy odpowiedniego ministra.
W innych krajach Europejskich
Niektóre państwa członkowskie włączyły „dobrostan zwierząt” do nazwy stanowiska ministrów, pokazując tym samym, że jest to kwestia priorytetowa. Dzięki temu obywatele wiedzą, kto jest odpowiedzialny za ochronę prawną zwierząt. Jest tak na przykład w Belgii – gdzie udało się wprowadzić dwie wyżej wymienione zmiany dotyczące stanowiska odpowiedzialnego za dobrostan zwierząt.
Na Malcie właściwa nazwa ministerstwa brzmi „Rolnictwo, rybołówstwo i prawa zwierząt”. W Austrii i we Włoszech kompetencje w zakresie dobrostanu zwierząt podlegają Ministerstwu Zdrowia. W Szwecji zarówno rolnictwo, jak i dobrostan zwierząt – Ministerstwu Przedsiębiorczości.
W Grecji i w Holandii niektóre kompetencje w zakresie dobrostanu zwierząt zostały już przekazane do innych ministerstw.
Można zaobserwować też pewne zmiany na szczeblu lokalnym. W 1994 roku Rada Rzymu po raz pierwszy utworzyła „Biuro Praw Zwierząt” w ramach Wydziału Kultury Rady. Przyniosło to pozytywny efekt, gdyż jego kierownictwo działało proaktywnie we współpracy z organizacjami zajmującymi się dobrostanem zwierząt. Za tym przykładem poszły potem inne rady miejskie.
Największe pytanie ustne od 5 lat
Najbliższym celem i głównym działaniem kampanii jest złożenie pytania ustnego do KE. Decyzja o wpisaniu go do porządku dziennego podczas posiedzenia plenarnego sprawi, że deputowani zadający pytanie mogą wygłosić na jego temat pięciominutowe przemówienie, a członek zainteresowanej instytucji udziela odpowiedzi.
Jeśli się to wydarzy – będzie to bardzo silny polityczny sygnał dla Komisji Europejskiej. Obecnie prawie 100 europosłów podpisało się pod pytaniem ustnym i dzięki temu jest to już największe pytanie ustne w ciągu ostatnich 5 lat.
Wesprzyj kampanię i podpisz petycję skierowaną do Komisji Europejskiej