Wybory do Parlamentu Europejskiego już niedługo. 9 czerwca będziemy mogli wybrać swoich przedstawicieli w Unii Europejskiej. Przed wyborami do Europarlamentu warto zapoznać się z tym, co może Unia Europejska i jej poszczególne organy. Przekonaj się, że dzięki odpowiednim decyzjom Unii mogą zostać wprowadzone ogromne zmiany dla zwierząt! Wybory do Parlamentu Europejskiego nie powinny więc ujść Twojej uwadze, jeżeli zależy Ci na ich losie.
Parlament Europejski – co to takiego?
Parlament Europejski to jedyny organ Unii, którego członkowie są wybierani przez obywateli. Wybory odbywają się w każdym państwie członkowskim UE co 5 lat. Obecnie Polska posiada w nim 52 przedstawicieli. W nadchodzącej kadencji liczba ta zwiększy się do 53. Wynika to z zasad proporcjonalności wobec liczby mieszkańców danego państwa. Parlament Europejski pełni funkcję podobną do naszego Sejmu – zajmuje się przede wszystkim uchwalaniem nowego prawa. To, czy zaproponowane przepisy wejdą w życie, zależy w znacznym stopniu od decyzji podjętych przez europosłów. Parlament Europejski może podejmować również rezolucje, czyli dokumenty wyrażające stanowisko PE w danej kwestii i wytyczne działania dla Komisji Europejskiej. Dlatego tak ważne jest, aby w Parlamencie Europejskim zasiadało jak najwięcej polityków, którzy będą popierać wprowadzenie przepisów poprawiających życie zwierząt.
Obywatele Unii Europejskiej mają również prawo składania petycji wzywających Parlament Europejski do zajęcia stanowiska w danej sprawie. W tematach dobrostanu zwierząt do Parlamentu Europejskiego zostały skierowane m.in. petycje dotyczące powołania Komisarza ds. dobrostanu zwierząt. Obywatele Unii mogą skontaktować się również z każdym europosłem reprezentującym ich kraj i przekazać mu informacje o sprawie, w której oczekują podjęcia działań.
Czy w Parlamencie Europejskim są partie polityczne?
Podobnie jak w polskim Parlamencie, eurodeputowani są zrzeszeni w ramach grup politycznych – odpowiedniczek partii. W trwającej jeszcze kadencji Parlamentu działa 7 grup politycznych przedstawiających różne przekonania. Są to:
- Grupa Europejskiej Partii Ludowej: przedstawiająca poglądy centroprawicowe. Należą do niej między innymi członkowie PO i PSL.
- Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów o wartościach socjaldemokratycznych. Należą do niej polscy lewicowi deputowani;
- Renew Europe zrzeszająca europosłów o liberalnych poglądach. Jej członkinią jest Róża Thun, związana obecnie z Polską 2050;
- Tożsamość i Demokracja przedstawiająca postulaty eurosceptyczne i nacjonalistyczne. Obecnie nie ma w niej żadnych polskich europosłów;
- Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy: grupa starająca się dążyć do zachowania tradycyjnych wartości europejskich i liberalna gospodarczo. Znaczną jej część stanowią politycy związani z Prawem i Sprawiedliwością.
- Zieloni będący grupą dążącą m.in. do wzmocnienia ochrony przyrody w Unii, o progresywnych wartościach. Jedyną polską członkinią jest Sylwia Spurek;
- Grupa Lewicy: zrzesza europosłów progresywnych. Obecnie bez członków z Polski.
Komisja Europejska
Komisja Europejska jest organem zajmującym się przygotowywaniem nowych regulacji prawnych. To ona przedstawia projekty dyrektyw lub rozporządzeń. Komisja Europejska poprzez proponowanie nowych przepisów ma za zadanie realizowanie celów i polityk określonych przez organy decyzyjne UE, takie jak Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej. Komisja składa się z komisarzy, którzy są odpowiedzialni za poszczególne dziedziny polityki, np. rolnictwo, zdrowie, środowisko. Za sprawy związane z rolnictwem odpowiada Komisarz z Polski, Janusz Wojciechowski. Komisarze są wybierani przez państwa członkowskie, ale ich kandydatury muszą być zatwierdzone przez Parlament Europejski. W ostatnim czasie Komisja Europejska miała zająć się przeglądem i zaproponowaniem zmian w prawodawstwie unijnym dotyczącym dobrostanu zwierząt hodowlanych, jednakże plany te zostały porzucone.
W wielu przypadkach, kiedy Komisja Europejska rozpoczyna prace nad zmianami przepisów, najpierw przeprowadza konsultacje publiczne dotyczące oczekiwań obywateli UE. Niedawno proces taki został przeprowadzony w sprawie transportu żywych zwierząt.
Rada Unii Europejskiej
Rada Unii Europejskiej wraz z Parlamentem uczestniczy w procesie uchwalania prawa. Aby akt prawny został przyjęty, Parlament i Rada UE muszą osiągnąć porozumienie. W skład Rady UE wchodzą ministrowie wszystkich krajów UE. Jej członkowie zmieniają się w zależności od tego, jaki temat ma być omawiany. O sprawach związanych z dobrostanem zwierząt obraduje przede wszystkim Rada ds. Rolnictwa i Rybołówstwa (AGRIFISH) składająca się z ministrów zajmujących się rolnictwem. W pewnym zakresie, na przykład dotyczącym regulacji nakładanych na fermy przemysłowe, istotne znaczenie może mieć Rada ds. Środowiska (ENVI). Rada Unii Europejskiej w ramach swoich składów może również podejmować niewiążące konkluzje i noty informacyjne, w których wyraża swoje stanowisko dotyczące kierunku zmian w danej dziedzinie. Przykładowo, w 2023 roku AGRIFISH poparła proces wygaszania ferm futrzarskich w Unii Europejskiej.
Inne instytucje
Odrębnym od Rady UE organem Unii jest Rada Europejska. Składa się ona z szefów państw lub rządów wszystkich krajów członkowskich UE. Rada przede wszystkim wyznacza ogólny kierunek polityki oraz priorytety Unii Europejskiej. Rada może również wezwać Komisję do podjęcia wniosku ustawodawczego w każdej kwestii leżącej w kompetencjach Unii Europejskiej.
Unia Europejska posiada również swój własny organ sądowniczy – Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE), który może sprawdzać, czy określone działania podejmowane w państwach członkowskich są zgodne z prawem unijnym. W 2020 TSUE wydał wyrok, w którym stwierdził że zakaz uboju zwierząt bez ogłuszania jest zgodny z unijnym prawem i może zostać uchwalony przez poszczególne kraje.
Jak Unia wpływa na zwierzęta?
Unia Europejska ma kompetencje do kształtowania prawa w wielu obszarach. Zalicza się do nich rolnictwo, ochrona środowiska czy bezpieczeństwo żywności. Unia Europejska uchwaliła wiele aktów prawnych dotyczących dobrostanu zwierząt. Niektórymi z nich są dyrektywy: o ochronie zwierząt gospodarskich czy ustanawiające minimalne normy ochrony kur niosek, kurcząt brojlerów, świń i cieląt. Regulacje prawne poszczególnych państw członkowskich muszą spełniać wymogi określone w tych dyrektywach. W Polsce zostały one wprowadzone przede wszystkim za pomocą ustawy o ochronie zwierząt. Unia uchwaliła również rozporządzenia w przedmiocie ochrony zwierząt podczas transportu oraz ochrony zwierząt podczas uśmiercania.
Unia Europejska dąży do ujednolicenia rynku rolnego i w tym celu prowadzi Wspólną Politykę Rolną. W jej ramach przewidziane są dopłaty finansowe dla rolników, którzy spełniają bardziej wygórowane normy dobrostanu zwierząt. Unia Europejska ustanawia również regulacje dotyczące żywności ekologicznej. To właśnie prawo Unii określa wymogi dla poszczególnych klas jaj czy też hodowli kurczaków ekologicznych. Unia Europejska reguluje również dopuszczalność stosowania antybiotyków w hodowli zwierząt. Przykładowo, w całej UE całkowicie zakazane jest stosowanie antybiotyków jako dodatków do paszy zwierząt.
Unia prowadzi także działania wzmacniające ochronę środowiska, wprowadzając limity emisji i reguły funkcjonowania dla zakładów przemysłowych. W wielu aspektach przepisy te wiążą również wielkopowierzchniowe hodowle zwierząt.
Zagłosuj za Europą dla zwierząt!
Unia Europejska posiada ogromny wpływ na to, jak wyglądać będzie życie zwierząt hodowlanych. Unia może bowiem wprowadzać wiążące wymogi ochrony, wspierać rolników podnoszących dobrostan czy też nakładać ograniczenia na fermy przemysłowe i wsłuchiwać się w głos obywateli w tych kwestiach. Jednym z organów, który decyduje o brzmieniu unijnego prawodawstwa, jest Parlament Europejski. Głos eurodeputowanych jest kluczowy dla przyjęcia danego aktu prawnego. Z tego powodu potrzebujemy w Europarlamencie przedstawicieli, którym los zwierząt nie jest obojętny. Postanowiliśmy ułatwić wam wybór odpowiedniego kandydata! Wraz z innymi organizacjami utworzyliśmy stronę internetową, na której znajdziecie osoby zobowiązujące się do pracy na rzecz zwierząt w Parlamencie Europejskim!