Jakie skojarzenia z rybami ma większość osób? “Nie mają głosu, nie czują bólu, ryba to nie mięso.” – powiedziałaby pewnie większa część społeczeństwa. W naszej kulturze zwierzęta te mają wyjątkowo niski status. Wiemy o nich bardzo niewiele: o ich komunikacji, inteligencji, odczuwaniu czy relacjach społecznych. Stąd trudno o empatię i współczucie wobec nich, czego dowody widzimy w okresie przedświątecznym praktycznie w każdym sklepie czy na targowisku. W związku z tym warto rybom przyjrzeć się bliżej – a mają nas czym zaskoczyć.
Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na podstawowy fakt: ryby czują ból podobnie jak inne kręgowce. Ich zachowanie wyraźnie to potwierdza. Gdy pstrągom tęczowym wstrzyknięto w wargi drażniące substancje (kwas octowy i jad pszczeli), traciły apetyt, pływały po akwarium w tę i z powrotem i ocierały się podrażnionymi wargami o jego ściany. Ryby którym wstrzyknięto nieszkodliwy roztwór soli fizjologicznej nie zachowywały się w ten sposób.
U ryb występują neuroprzekaźniki takie jak endorfiny, których podstawowym zadaniem jest uśmierzanie bólu. Gdyby ryby go nie odczuwały, występowanie endorfin w ich organizmach nie miałoby żadnego uzasadnienia. Ponadto, jak pisze dr Stephanie Yue w pracy na temat odczuwania bólu przez ryby, „Ból jest elementem wykształconym w procesie ewolucji i umożliwia organizmom przetrwanie. (…) Jest mało prawdopodobne, że odczuwanie bólu nagle zanikłoby u pewnej grupy.”
Przyjrzyjmy się teraz kwestii inteligencji ryb. Jeszcze 40 lat temu w świecie nauki nikt nie postrzegał ryb jako inteligentnych istot, brakowało więc akceptacji dla badań w tym temacie. Na szczęście sytuacja powoli się zmienia. Dr Culum Brown, biolog specjalizujący się m.in w badaniach nad ewolucją zdolności poznawczych ryb, stwierdza: “Ryby są bardziej inteligentne, niż się nam wydaje. W wielu obszarach, jak chociażby pamięć, wypadają lepiej niż kręgowce “wyższe”, w tym małpy człekokształtne.”
Przez wiele lat rozpowszechniony był mit o tym, że ryby pamiętają tylko to, co wydarzyło się w ostatnich 3 sekundach. Okazuje się to nieprawdą. Badania pokazują, że ryby zamieszkujące skaliste wodne zagłębienia dokładnie zapamiętują układ skał wtedy, kiedy poziom wody jest wysoki. Dzięki temu gdy spada, mogą bezpieczne przeskakiwać między poszczególnymi zagłębieniami. Ryby rozpoznają też kolory i można je nauczyć kojarzenia danego dźwięku z karmieniem.
Do czego jeszcze są zdolne? Z zainteresowaniem badają nowe przedmioty w otoczeniu, budują gniazda i używają narzędzi. W ławicach tworzą się skomplikowane relacje społeczne, w których nie brakuje manipulacji, karania innych osobników, godzenia się, zabawy i współpracy (na przykład przy obronie przed drapieżnikami czy poszukiwaniu pożywienia).
Polecamy też wywiad z profesorem Elżanowskim na temat ryb: http://vege.com.pl/zwierzeta/za-duzo-wiem-zeby-zjesc-rybe.html Czy po przeczytaniu tego wszystkiego patrzycie na te zwierzęta trochę inaczej?
Źródła: http://www.peta.org/issues/animals-used-for-food/factory-farming/fish/fish-feel-pain/
http://www.mercyforanimals.org/fish/fish-intelligence.aspx
Natalia
23.12.2013